دبیر شورای سیاست گذاری سومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی، با اشاره به فعالیت ها و تلاش صورت گرفته در حوزه علوم انسانی اسلامی در سطح حوزه و دانشگاه و مراکز علمی گفت: امروز علوم انسانی اسلامی تبدیل به یک گفتمان علمی معتبر شده است.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری – تحلیلی«طلیعه»؛ برنامه «پگاه تحول» ویژه سومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی، شنبه شب، ۹ آبان ماه با حضور دکتر عطاء الله رفیعی آتانی، و دکترفرزاد جهان بین ، از آنتن شبکه چهار سیما پخش شد.
بر پایه این گزارش، جهان بین در این برنامه در ابتدای مباحث خود با اشاره به اصل ۴ قانون اساسی گفت: در اصل چهار قانون اساسی داریم که «کلیه قوانین اعم از اداری، قضایی، سیاسی و اقتصادی باید مبتنی بر اسلام باشد»، فارغ از این به عنوان یک راه میانه و یک قدر مقدور از شورای نگهبان که پاسدار احکام اسلام و قانون اساسی است خواسته شده است که عدم تغایر قوانین با اسلام را بسنجد.
وی ادامه داد: توجه داشته باشیم که عدم تغییر با ابتنا دو مساله است چراکه ابتنا مساله ای است که در بلندمدت، در فرآیندی طبیعی و با یک نگاه بسته ای اتفاق می افتد و این امر بر عهده حوزه و دانشگاه است؛ به هر میزان حوزه و دانشگاه در افق این نگاه باشند به همان اندازه می توانیم دستاوردهای ارزشمندی داشته باشیم.
دبیر شورای سیاست گذاری سومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی تصریح کرد: حال در این میان بحث علوم انسانی اسلامی به عنوان نرم افزار مدیریت کلان سیاسی اجتماعی و اقتصادی کشور یک ضرورت است و اگر جمهوری اسلامی نتواند متناسب با آن افقی که به دنبال اش بوده است این تحول را ایجاد کند به اهداف مد نظرش نمی رسد ولو در سایر حوزه های علمی دستاوردهای ارزشمندی داشته باشد.
جهان بین در ادامه به بیان یک مثال تاریخی پرداخت و افزود: وقتی اسکندر مقدونی از ایران رفت و سلوکیان در ایران روی کار آمدند قریب به هفتاد سال بر مسند قدرت بودند، بعد از آنها اشکانیان آمدند که شعار اصلی شان ناسیونالیسم و بازگشت به خود بود ولی چون از طبقه برجسته نبودند در نرم افزار اداره کشور مشکل داشتند و برای اداره کشور به دبیران سلوکی مراجعه کردند، یعنی شکل عوض شد اما محتوا همان فکری است که تلاش کردند با آن مبارزه کنند و همین فکر اشکانیان را از درون منهدم کرد و با اینکه به ظاهر سلوکیان رفته بودند و اشکانیان روی کار آمدند اما در واقع تفکر سلوکی بود که در ایران بازتولید می شد.
وی تصریح کرد: این مساله امروز هم هست، به هرحال در راس شعارهای ما استقلال و در راس آن استقلال فرهنگی است، این به معنای بریدن از دنیا نیست بلکه به معنای آن است که ما مبانی معرفتی داریم، این در دنیا هم پذیرفته شده آنجایی که بین توسعه فرهنگی و فرهنگ توسعه تفاوت قایل می شوند و معتقدند که نمی شود نگاه خطی به توسعه داشت که دلالت بر همین نکته دارد .
جهان بین در ادامه در مورد اهداف مجموعه سه کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی اظهار کرد: ما چند هدف عمده داشتیم، هدف اول ما گفتمان سازی بود که بدون رو در بایستی علوم انسانی اسلامی را مطرح کنیم، پیش تر این بحث بومی سازی مطرح می شد که یک نوع در واقع «ماله کشی» است یعنی شما پایه را پذیرفته اید و آیه و روایتی اضافه می کنید وبعد می گویید که اسلامی شده است، وقتی واقعا اسلامی نباشد نمی توانیم اثر اسلامی از آن انتظار داشته باشیم و این چنین نگاهی جامعه را به دوگانگی سوق می دهد چرا که ممکن است یک روز آیه ای را پیدا کنیم که متناسب است و فردا روز آیه ای متفاوت را متناسب ببینیم و این سسب سردرگمی جامعه می شود.
وی ادامه داد: بعضا می دیدیم که جهت تحول بیان می شد ولی این جهت به خوبی روشن نبود، پس هدف ما این بود که بدون رودربایستی اشاره به بحث علوم انسانی اسلامی شود، این یک هدف بود و کنگره ناظر بر این اهداف بود، مساله دیگر اینکه خوشبختانه گفتمان سازی در عرصه علوم انسانی اسلامی تا حدود زیادی محقق شده است و امروز علوم انسانی اسلامی به عنوان یک واژه جا افتاد و به عنوان گفتمان جدی در فضای علمی کشور مطرح است.
جهان بین با اشاره به هدف دوم این کنگره گفت: هدف دوم تولید علم است، زمانی ما کتاب نقد داشتیم یعنی یکی از همین عناصر بسته ای که عنوان شد نقد منصفانه علوم انسانی غربی است، امروز به اینجا رسیدیم که واقعا در حوزه های مهمی دست مان پر است و می توانیم از نظریه سخن بگوییم و لذا جا دارد که بحث کتاب نظریه را مطرح کنیم که شماره اول آن در جریان افتتاحیه رونمایی خواهد شد، در کنگره اول و دوم هزار و صد مقاله به دبیرخانه رسید که از میان ۲۰۰ مقاله منتخب و هشتاد مقاله فرصت ارایه یافتند، همچنین در کنگره سوم قریب به چهارصد مقاله به دبیرخانه رسیده است که نود و دو مقاله ارایه خواهند شد.
وی ادامه داد: اما هدف سوم شناسایی استعدادها بوده است و تلاش برای رشد آنها، فقط نکته ای که در اینجا باید به آن اشاره کنم این است که اعتقاد ما بر این موضوع استوار شده که تحول طبیعی است و پروسه ای و فرایندی است و به بیان دیگر یک بسته است، تا کل این بسته اعم از نقد آزاداندیشی و تولید نظریه و امثال آن اتفاق نیفتد و نتواند در مجامع علمی قدرت علمی خود را اثبات کند نمی تواند در مجامع علمی بروز یابد لذا منطق حاکم در هر سه کنگره و کنگره های آتی نگاه فرایندی و غیر پروژه ای است.
دبیر شورای سیاست گذاری سومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی با اشاره به حدیثی از نبی مکرم اسلام اظهار کرد: پیامبر(ص) فرمود: «کما تکونوا یولی علیکم» (هر طور باشید همانگونه بر شما حکومت می شود )، با توجه به این حدیث توجه داشته باشیم که مسئولین از مردم جدا نیستند و همان مردمی هستند که در مسند حکومت قرار گرفته اند، فاصله میان مردم و مسئولین در جمهوری اسلامی کم شده است اما جامعه یک نقیصه فرهنگی دارد، جامعه ما جامعه کوتاه مدت است و زود به دنبال گرفتن نتیجه است و صبر لازم برای رسیدن به اهداف را ندارد.
وی گفت: با این وصف دغدغه مندان ابتدا باید از نظر فرهنگی فکری برای جامعه کنند،
وقتی که جامعه زود می خواهد به نتیجه برسد مسئولی که می خواهد در مسند کار بیاید زود می خواهد نتیجه عرضه کند، مثلا به شما بودجه می دهند و می گویند از این بازه زمانی تا این بازه هزینه کنید، اگر هزینه نکردید باید بودجه را برگردانید و این یک پوئن منفی است که نتوانستید بودجه را هزینه کنید، حال در مورد کار فرهنگی برنامه ها و کارها تدریجی است، ما باید زمانی که از آسیب ها صحبت می کنیم علت آنها را از هم بررسی و جست وجو کنیم.
جهان با بیان اینکه علوم انسانی فعلی برآمده از متن جامعه ما نبوده و ترجمه تقلیدی است، افزود: علوم انسانی فعلی نمی تواند گرفتاری های جامعه ما را حل کند چون برآمده از متن جامعه ما نیست، مرحوم جلال آل احمد در مورد روشنفکران حرفی زده است مبنی بر اینکه مردم به آنها جوجه فکلی میگفتند، علت این تعبیر او از این جهت بود که نه قیافه شان شبیه مردم بود و نه حرف زدن شان و نه حتی دغدغه هایشان؛ مثال دیگر از همین روزگار، یکی از اساتید نقل می کرد زمانی که «جان هیک» به ایران آمد تا در مورد بحث پلورالیسم دینی به مباحثه بنشینیم، ما ۱۲ ماه در قم دیدگاه های او را نقد می کردیم و او هم در پاسخ عنوان کرد که جواب خود را ایمیل می کنم، اما او سوال مهمی پرسید و گفت: مگر الان پلورالیسم دینی مساله جامعه شماست؟
وی در ادامه مباحث خود به مراکز علمی که در سومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی شرکت داشته اند اشاره کرد و گفت: سی و هشت مرکز حوزوی و دانشگاه معتبر در این کنگرهنقش مستقیم دارند و این مساله مهمی است، نکته بعد اینکه ما در جایزه جهانی علوم انسانی به اثر جایزه نمی دهیم بلکه به شخصیتی که آثار قابل اعتنایی دارد و توانسته نقطه عطفی در علوم انسانی ایجاد کند جایزه می دهیم.
انتهای پیام/